نام : محمد
پدر: ابومحمد مکى ملقب به ((جمال الدین )) یا ((شرف الدین ))
مادر: بانویى از آل معیه ، زنى از خاندان علویه
لقب : شهید اول
جد: شیخ محمد ملقب به شمس الدین
ولادت : شهرک جزین در جبل عامل در سال 734 قمرى .
این فقیه نامور از سوى پدر به قبیله بنى مطلب منسوب است از این رو به لقبهاى شریف ، مطلبى و هاشمى مشهور گشت و از جهت مادر نیز از تبار سعد بن معاذ است چنانکه دختر شهید مى نویسد: که آقاى ما از جهت مادر به سعد بن معاذ رئیس قبیله اءوس منتسب است .همسر وى علاوه بر اینکه دختر دانشمندى چون اسدالدین صائغ جزینى است بانویى فقیه و دانشمند بوده که به ((ام على )) مشهور و پیوسته مورد تعریف و تمجید شهید اول بود.
مشهورترین اثر وى کتاب گرانسنگ ((للمعة الدمشقیه )) است که عالى ترین منبع متقن فقه شیعه است و شرح هاى زیادى بر آن نوشته شده که مشهورترین آن شرح شهید ثانى بنام ((الروضة البهیه ))است .
ایشان با تقیه شروع به نوشتن فقه شیعه نمودند و با توکل به خداوند متعال در مدت هفت روز بدون اینکه بیگانگان متوجه شوند کتاب خود را به پایان رساندند. آثار دیگر وى بسیار است که در اینجا فقط به ذکر نام چند کتاب بسنده مى کنیم :
1- المقالة التکلیفیة .
2- المسائل الاربعینیة .
3- العقیدة .
4- اربعون حدیثاً (در دو جلد).
5- اختصار الجعفریات .
...
سرآنجام در سال 784 که حکومت دمشق بدست (بیدمر) بود ایشان دستگیر و بزندان افتادند و پس از محاکمه صورى حکم به قبل اعلم فقهاى شیعه داده شد و در روز 5 شنبه 9 جمادى الاول 786 در سن 52 سالگى در قلعه دمشق شهر شام (مرکز طرفداران بنى امیه ) پس از پوشیدن لباس ‍ شهادت ، او را به شهادت رساندند و سپس بدن او را بدار آویختند و سپس سنگسار نمودند و جسم بى جان وى را سوزاندند که اثرى از وى باقى نماند ولى چه بسیار کوراندیش ...

دستورالعملها

بسم الله الرحمن الرحیم

وصیتى که پیش روى شماست ، از بنده ضعیف و ناتوان ، نویسنده این حروف ، محمد فرزند مکى است . خداى او را همچون نصوح ، توبه پذیرد؛ و از مخاطب آن ، برادران و دوستان الهى مى باشند، آنان که براى خدا و در راه خدا با او دوست شده اند.
نخست نفس خود را مخاطب قرار مى دهد، سپس آنان را.
این ((وصیت نامه )) در بردارنده مطالب و معارف بلندى است .
1. تقواى الهى را فرا دید خود قرار دهد و بر همه حرکات و سکنات خویش ‍ حاکم سازد. مدام در مراقبه بوده و از خدا خوف و خشیت کند. در خلوت و پنهانى از او شرم کرده ، به آنچه خوشایند او نیست آلوده نگردد.
2. در همه احوال خدا را فرایاد دارد و در بیشتر اوقات با زبان ذکر او گوید.
3. بر خدا توکل کرده ، کارها را به او واگذارد و در گرفتاریها و سختیها به او پناه برد
4. موازین و احکام دین را فرادید خویش نهاده ، مواظب باشد سر موئى از آن خارج نشود؛ زیرا خروج از فرامین شریعت ، گمراهى و ضلالت را در پى آرد.
5. نوافل و مستحبات را بر اساس تلاش و توان ، فراغت و سلامتى ، زیاد کند؛ بویژه نمازهاى مستحب را؛ چون نماز، بهترین عمل است . کارى پس از شناخت خدا و تحصیل معارف الهیه ، همانند نماز انسان را به خدا نزدیک نمى کند. در میان نمازهاى مستحبى ، در انجام نماز شب مراقبت ویژه کند.
6. زبان را از گناهانى همچون : پرت و پلاگوئى ، غیبت ، سخن چینى ، بیهوده گوئى نگاه دارد. از شنیدن لغو و هر آنچه بهره دینى یا دنیایى ندارد بپرهیزد و اعضاء جوارح را از آنچه ناخوشایند پروردگار است بدور دارد.
7. زهد را روح زندگى اش کند، به آنچه به او مى رسد بسنده کند، روزى از حلال خورد، تا مى تواند بى نیازى از مردم را پیشه خود سازد؛ زیرا خواهش ‍ از مردم خوارى و ذلت این دنیا را در پى دارد.
8. یاد مرگ را نصیب العین خویش کند؛ براى رسیدن آن در همه حال آماده باشد. براى این که یاد مرگ ، ((فرادید)) او گردد، روزى بیست مرتبه یاد مرگ کند.
9. هر صبح و شام گذشته خود را محاسبه کند، اگر رفتار نیک داشته است بر او بیفزاید؛ چنانچه بدى از او سرزده است ، از او بازگردد و جبران کند.
10. با قلب و زبان ، دائم در استغفار بوده ، طلب بخشش کند. شکل آن (استغفار) چنین است :
((اللهم اغفرلى فانى استغفرک و اتوب )).
در وصیت لقمان به فرزندش آمده است : بسیار بگوید: ((اللهم اغفرلى )) ؛ زیرا خداوند در شبانه روز اوقاتى قرار داده است که در آن وقت ها، حاجات بندگان را رد نمى کند.
11. امر بمعروف و نهى از منکر را با شرایطى که در شرع مطهر آمده است به اندازه توان و نیرو، انجام دهد.
12. برادران دینى را یار و کمک باشد، به اندازه افتادگى و نیاز آنان حاجتشان را برآورد. اولاد على ((ع )) و فاطمه ((س )) را خدمت و احترامى ویژه کند.
13. قوانین و دستورات الهى را بزرگ شمارد. علماء دین را گرامى دارد. صاحبان تقوا، از مؤ منین را، احترام کند.
14. بداده خدا راضى باشد. چیزى را که نمى داند خیر او در آن است یا نه ، طلب نکند. در همه احوال خدا را سپاسگزار باشد.
15. بهنگام پیکار و رودررویى با مشکلات مقاومت ورزد؛ زیرا صبر راءس ‍ همه امور است .
16. براى تعجیل فرج و ظهور امام زمان ((عج ))) دائم دعا کند؛ زیرا این عمل در شریعت اسلام ، از اهمیت والایى برخوردار است .
17. اشتغال دائم به درس و بحث و ممارست با علوم را، در این راه تدریس ، آموزش ، مطالعه ، قرائت و فراگیرى دانش پیشه خود سازد. در این راه از سرزنش هیچکس بیم به دل راه ندهد.
19. در همه کارها اخلاص داشته باشد و کارها را فقط براى خوشنودى خداانجام دهد؛ زیرا فقط کارهاى خالص و بى پیرایه را خدا مى پذیرد. ریا در عبادت - پناه مى بریم از آن بخدا- شرک شمرده مى شود.
20. پیوند و ارتباط با خویشاوندان ، اگر بگونه اى فراخ نتواند به دیدار آنان برود، با عرض سلامى آنان را خوشنود سازد.
21. به زیارت برادران دینى رود. با آنان در امور دین و آخرت گفتگو داشته باشد.
22. زیاد به دنبال مباحات و رخصت ها نرود. در زندگى خود، گشادگراى نباشد. در تکالیف دینى بر خود سخت نگیرد؛ بلکه روش و مشى میانه و استوارى را در پیش گیرد.
23. با مردم درخور فهم آنان سخن گوید و از مطالبى که هضم آنها برایشان مشکل است بپرهیزد.
خلق و خوى خوب داشتن ، خشم را فرو خوردن ، با مردم فروتنى نمودن ، از خدا سامان خلق را خواستن و کارهاى آنان را سامان دادن را پیشه خود سازد.
24. بدون بهره دینى یا دنیایى لحظه اى از عمر خود را سپرى نکند. در همه این کارها معیار تقوا و مراقبت پیوسته و دائم است .
سلام بر همه آنان که این دستور را پى گیرند. سپاس ویژه خداوند است .
درود پیاپى خدا بر پیامبر اسلام و آل بزرگوار وى باد.

بسم الله الرحمن الرحیم

بر تو باد به تقواى الهى ، در پنهان و میان جمع . خوبى را براى همه آفریدگان بخواه ، گر چه به تو بدى روا داشته باشند.
در برابر آزار دیگران ، بردبارى ورز، اگر به تو اهانت شد، یا ناسزا شنیدى ، در پاسخ ، سخنى ناروا مگو
هنگام شعله ور شدن خشم از کلام ناپسند بپرهز، از جایت بلند شو، در مکان دیگر بنشین و خود را به کارى دیگر مشغول کن تا خشمت فرو نشیند.
مدام در فکر بهسازى آخرت و سعادت دنیا باش .
در همه حال ، به خدا توکل کن و در همه مهمات به او اطمینان . بر تو باد به پاسدارى و شگرگذارى کسى که به تو خوبى مى کند و تو را نعمت مى دهد.
از قهقه و خنده بپرهیز، زیرا غفلت آرد و دل را بمیراند.
به هر کارى مشغولى ، نماز اول وقت را ترک مکن . اگر، معاذالله ، نمازت قضا شد، در اولین فرصت جبران کن .
در هر حال و مکان ، دانش آموز باش ، پرگو مباش ، بیشتر به شنیدن علاقه مند باش تا گفتن . با استادت مشاجره مکن و گفته هاى او را بر مگردان ، آن چه را فرا گرفتى در شب مرور کن .
با قرآن ماءنوس باش . وردى از قرآن را براى خودت برگزین . اگر مى توانى قرآن را حفظ کن و اگر ممکن نیست ، هر چند آیه اى که در توانت هست از بر کن
مبادا به گفته سخنن چینان گوش فرا دارى ؛ زیرا بدبختى بى شمارى بدنبال داردو تاءثیر شومى بر نفس مى گذارد.
در زیارت مشاهد مشرفه ، یا خواندن زیارت آنها، از راه دور غفلت مکن .
یه هنگام تعلیم و نشر دانش ، از پرگویى بپرهیز، غیر علمى و بدون مستند سخن مگو. تنها ناقل سخن دیگران مناش خودت نسبت به مطالب و مسائل صاحب نظر شو...
در هر روز، بیست و پنج مرتبه ((الهم اغفر للمؤ منین و المؤ منات و المسلمین و المسلمات )) را بخوان
در این دعا، ثواب و مزدى بسیار است . پس از نماز عصر، هفتادو هفت مرتبه ذکر ((استغفار))را بخوان
نیز سوره قدر و توحید را بسیار قراءت کن .  ((برایم دعا کنید))