ایدز چیست ؟
هنگامی که دنیا برنامه بهداشت برای همه تا سال ۲۰۰۰ را پیگیری می کرد و زمانیکه جهانیان ریشه کنی آبله را جشن می گرفتند و غلبه بر بسیاری از بیماریهای عفونی مانند فلج اطفال ، دیفتری ، سرخک و کنترل بیماریهای واگیر را نوید می دادند ، ناگهان در سال ۱۹۸۱ نوعی بیماری عفونی ناشناخته در آمریکا ، اروپا ، آفریقا ، استرالیا ، به نام ایدز گسترش یافت . با گذشت حدود ۲۰ سال و صرف میلیاردها دلار هزینه ،علیرغم بسیاری پیشرفتها هنوز دانشمندان موفق به کشف واکسنی برای پیشگیری و دارویی برای درمان قطعی آن نشده اند . با گسترش ایدز در آفریقای جنوبی و آسیا ، این بیماری هم اکنون بصورت جهانگیر درآمده است
عامل ایدز
عامل بیماری ویروسی به نام ویروس نقص ایمنی انسان(HIV) که به سیستم دفاعی بدن حمله کرده و باعث اختلال در فعالیت آن می گردد . بیشترین سلولهایی که درگیر می شوند ،لنفوسیت ها هستند که جزء گلبولهای سفید می باشند .
تشخیص
تشخیص آلودگی به ویروس ایدز ، فقط با آزمایش خون میسر است که آن هم از زمان ورود ویروس به بدن انسان تا زمانی که شواهد آزمایشگاهی ظاهر شود ، بین ۲ هفته تا ۱۶ ماه فاصله وجود دارد که به آن دوره پنجره گفته می شود . در این دوران فرد آلوده کننده است ولی هیچ یک ازعلائم بالینی و آزمایشگاهی متداول را ندارد .
ایدز چگونه سرایت می کند ؟
ویروس ایدز از سه راه قابل انتقال است :
۱ - تماس جنسی
۲ - از راه انتقال خون و فرآورده های خونی و استفاده مشترک از سرنگ و سوزن آلوده
۳ - از مادر به کودک
۱ - تماس جنسی
۸۰ درصد آلوده شدگان به بیماری ایدز در دنیا به دلیل برقراری روابط جنسی با افراد آلوده به این بیماری مبتلا شده اند .
۲ - انتقال خون و فرآورده های خونی و سرنگ و سوزن آلوده
بیماری ایدز از طریق انتقال خون و فرآورده های خونی آلوده به ویروس ، قابل انتقال است . در اکثر کشورهای جهان ، خون و فرآورده های خونی را از نظر آلودگی به ویروس ایدز مورد بررسی قرار می دهند ، پنج درصد از آلوده شدگان به ویروس ایدز از این طریق آلوده شده اند .
هر وسیله تیز و برنده که بتواند در پوست یا مخاط خراش ایجاد کند یا وارد بدن شود مانند ابزار پزشکی و دندان پزشکی ،لوازم حجامت ، سوراخ کردن گوش ، ختنه ، خال کوبی ، طب سوزنی ، تیغ سلمانی و مسواک می تواند باعث انتقال ویروس گردد .
اینگونه وسایل ، باید یک بار مصرف باشند و یا حداقل بصورت مشترک استفاده نشوند ، در مورد وسایلی مانند وسایل دندانپزشکی و پزشکی پیشرفته که امکان چنین کاری نیست باید حتماً وسایل بخوبی استریل شده باشند .
۳ - از مادر به کودک
سومین راه انتقال از طریق مادر به کودک در طول حاملگی و زایمان است . ثابت شده است که شیر مادر آلوده می تواند سبب انتقال ویروس از مادر به فرزند باشد .
راههای عدم سرایت
علیرغم جداسازی ویروس ایدز بسیاری از ترشحات بدن مانند خون ، ترشحات جنسی مردانه و زنانه ، بزاق ، ادرار ، اشک ، عرق ، شیرمادر ، مایعات جنب ،صفاق و مغزی نخاعی ، سرایت در اثر تماس با همه آنها صورت نمی گیرد و فقط خون ، ترشحات جنسی و شیر مادر عامل انتقال هستند . لذا ویروس ایدز از راه تماسهای عادی مثل با هم کارکردن ، صحبت کردن ، همسفر شدن ، غذاخوردن و همچنین از راه حمام ، استخر و توالت قابل انتقال نمی باشد .
ایدز در ایران
اولین مورد ایدز در ایران در سال ۱۳۶۶ گزارش شد . این مورد یک کودک ۶ ساله هموفیل بود که بدلیل بیماری زمینه ای از فرآورده های خونی وارداتی استفاده می کرد . از آن پس تمام خونها و فرآورده های خونی اعم از داخلی یا وارداتی ملزم به آزمایش از نظر عفونت قبل از مصرف شدند . این آزمایشات توسط سازمان انتقال خون ایران انجام می پذیرد . برابر گزارشات واصله از دبیرخانه ستاد کشوری مبارزه با ایدز ، از آن زمان تا پایان سال ۱۳۷۹ ، ۲۳۸۲ مورد آلوده به ویروس در ایران شناسایی شده است که ۳۱۹ نفرشان به این بیماری مبتلا و ۲۸۴ نفرشان فوت شده اند .
۶۴٪ موارد ابتلا از طریق اعتیاد تزریقی و اشتراک در سرنگ و سوزن ۱۲٪ از طریق آمیزش جنسی بوده است .
چه راههایی برای پیشگیری از بیماری ایدز وجود دارد ؟
۱ - با توجه به اینکه شایعترین راه سرایت در جهان از طریق تماس جنسی است ، بهترین راه پیشگیری از ایدز ، پای بندی به اصول اخلاقی و خانوادگی و اجتناب از بی بند و باری های جنسی است .
۲ - عدم استفاده مشترک از لوازمی که ممکن است در قسمتی از بدن بوسیله آنها خراش یا بریدگی ایجاد شود مانند : تیغ صورت تراش ، خلال دندان یا مسواک .
۳ - استفاده از سوزن و سرنگ یک بار مصرف برای تزریقات و استریل کردن کامل لوازم پزشکی و دندانپزشکی.
۴ - پرهیز از مواد مخدر ، اعتیاد تزریقی و استفاده از سرنگ و سوزن مشترک که راه مهمی برای انتقال ویروس است و از طرف دیگر مصرف هر نوع ماده مخدر چه تزریقی و چه خوراکی ، حتی الکل ، چون باعث کاهش هوشیاری و خویشتن داری می گردد و می تواند انسان را در برابر رفتارهای پرخطر قرار دهد .
آموزش
یکی از مهمترین گروههای پرخطر ، جوانان می باشند و کسب آگاهی در زمینه کنترل و پیشگیری از ایدز جزء ضروریات آموزشی تمام کشورهاست .
آنچه باید جوانان و نوجوانان درباره ایدز بدانند :
ایدز تا کنون درمان قطعی نداشته است .
ایدز قابل پیشگیری است .
ویروس ایدز می تواند توسط افرادی که در ظاهر سالم هستند نیز منتشر شود .
ویروس ایدز از طریق برخوردهای اجتماعی مثل دست دادن ، غذاخوردن ، صحبت کردن ، حمام و توالت عمومی ، استخر شنا و ... منتقل نمی شود و نباید از افراد آلوده یا مبتلا به ویروس ایدز وحشت داشت . زیرا این بیماری تنها از راه رفتارهای پرخطر به انسان سرایت می کند و تماسهای معمول جامعه باعث انتقال بیماری نمی شود .
پس همدردی و حمایت خود را نسبت به این بیماران و افراد آلوده به ویروس دریغ نکنید .
برای اجتناب از آلودگی به ایدز
در برابر تعارفات خانمانسوز مثل سیگار ، مواد مخدر ، شرکت در مجامع خطرناک ، وسوسه در انجام کارهای ناسالم از طرف فامیل و دوستان ناباب ، مقاومت کنید .
برای مقاومت در برابر وسوسه های شیطانی به قدرت لایزال الهی پناه ببرید .
به اصول و موازین اخلاقی و انسانی دین مبین اسلام پایبند باشید و بدانید که یکی از دلایل انتشار بیماری و بلای قرن در اروپا و آمریکا و آفریقا بی بند و باری و هرزگی بسیاری از جوانان بوده است .
علائم بیماری چگونه ظاهر می شود ؟
با کاهش قدرت سیستم دفاعی به مرور زمان بدن آماده ابتلا به عفونتها و سرطانهائی می شود که به طور معمول در مردم عادی دیده نمی شوند ، این بیماریها بصورت بیماریهای ریوی ، اسهالهای شدید و مزمن ، تبهای طولانی ، کاهش وزن ، اختلالات شخصیتی ، بیماریهای مغزی وپوستی خود را نشان می دهند که درنهایت منجر به مرگ فرد مبتلا خواهد شد .
[ شنبه 85/10/9 ] [ 8:36 صبح ] [ مجتبی نصیری ]
